DI FÍRA GRÁDENE AV OPPVÅGNING

​

Oppvågningå fram mód Nibbána skjér grádvis, sjøl om tiå mydlå di úlíge nivå´å kan variéra fra kun øyeblikk, te flerne livsløb – ávhengigt av forståelsesnivået te indivídet, samt kvalitéten på di spørsmålå di stille seg og fokusére på i den gjenvérnade praksistíå. Det finns 4 distínkte stég av oppvågning:

​

• Det fyssta é «inngangen te strømmen», kalt Sótapanna på Pali – og inntreffe når sinnet får sin aller fysste smág og dirékte opplévelse av dét som ligge údføre alt betinga og úkonstánt. Ein seies å ha komt inn i strømmen når ein når derté fordi ein då é garantért follstendigge frigjøring innen 7 lív – og, på sáme måde som vannet fra ei elv som strømme nér mód sjøen omsíder når hávet, vil óg védkommande før eller síden bryda follstendigt úd av samsára og nå Nibbána. I mellomtiå – hvis oppnåelsen av den follstenndigge oppvågningen kréve merr enn det innevérande lívet, vil ingen av di påfølgande fåregå på lågare plán enn vårt menneskeligga.

​

• Det andra nivået omtáles som «eingangs-returnéraren» Sakadagámi, som garantére ett té lív i menneskeverdnen – kor vedkommande deritte vil nå sin folle oppvågning.

​

• Tredja nivå é «ingen-retur» Ánagámi, som vil sei at ein ikkje vénde tebáge te denna verden, men innebére gjenfødelse på et av di høgaste himmelske nivå, i någen av brahmaverdnene kalt «Di réine residensene» – kor ein dér når heilt fram te komplétt oppvågning. Alle disse trí nivåene av oppvågning komme dåg te korte for Nibbána, ittesom sinnet på disse førstádiene fortsatt generére ein slags subtíle form for lídenskáb øvenfor Nibbána i seg sjøl, når det komme i nærkontakt med detta som é heilt fri fra død og lidelse. Denna gjenvérande hígnen léde dermed te flerne téblívelser, og va nettopp derfor Buddha presisérte nødvendighéden av å benytta anskúelsen av ikkje-sjøl på detta stádiet både øvenfor di bétinga aggregátene, og så – når ein møde det dødslausa face-to-face, for å onngå at sinnet i disse siste fásene fastholde på den lídenskaben som har oppstått for selva målet i ség sjøl. Når lídenskáb og begjér é follstendigt dradd opp me ródå, kan té og mé anskúelsen om «ikkje-sjøl» sleppast – og personen når då det sista gjenståande stéget av oppvågning:

​

• Arahánt (me andre ord Nibbána) – som den follstendigge frígjørelsen av sinnet fra all fødsel, død, og ytterliggare téblívelsesprossesser.

​

Di forskjelligge nivåene av oppvågning har alle úlíge resultáter fordi di kvér for ség skjére gjønå forskjelligge gráder av hindringer som alle låse sinnet te den stádigt pågåande prosessen av fødsel, død og gjenvandring. Det fysta nivået med inngangen te strømmen, skjére gjønå lénkene av tvíl, váner & rituáler, og sjølidentitéts-perspektíver (det sista tidvís omtált som «personlighéds perspektiver») – mens eingangsreturnéraren har svekka sine craívinger, aversjóner og illusjóner, men ikkje follstendigt klárt å skåre heilt jønå di. Ikkje-returnéraren kutte tvers igjønå lenkene av sansebegjær og all gjenvérande irritasjón og agitasjón – før te slutt Arahánten bryde heilt úd og skjére follstendigt gjønå all lídenskáb for både form og formlaushéd, som é di subtíle restene av begjær for jhána som gjenstår i det fåregåande stéget, samt eliminére den siste subtíle rastlaushéden, misforståelser ront «sjøl», og di gjenvérande restene av andre feilanskúelser. Når alle disse lenkene é follstendigt brøde opp, har sinnet follført alle síne oppgáver me hensyn te Di Fíra Édle Sannhédene – og når fram te sin komplette fríhed fra gjenvandring og teblivelser: Nibbána.

 

Itte oppvågningå brukte Buddha di restérande 45 årå av lívet sitt te å onnervisa andre. – Folk fra alle samfunnslág og i alle aldre, te óg me himmelske vésner – alle nådde di di úlíge nivå av oppvågning vé hjelp av Buddhas instruksjóner. Blant di fysste elévene som nytta seg av læren va medlemmer av hans nermaste familie, samt di mange andre som kjente han fra før- og onna den søgen han hadde satt úd på. Mange av disse nådde sjøl heilt fram te foll opplysning og blei oppvågna Arahánter.

Flérne av di som kom i kontakt med Buddha itte hans oppvågning klárte lígavel ikkje nå heilt fram te det aller høgaste målet om Nibbána – énten fordi di ikkje va klár, eller pliktene díras som húshållera gá di begrensa tíd té å praktiséra te veiens folle kapasitét. For alle disse gá Buddha lígavel svért nyttigge instruksjoner som i det minsta ville bringa di langvárigge lykke hvis di opprettholdtes, og instruérte di i å vér flittíge i síne respektíve arbeid, ta godt vare på sine eiendeler, ver bevisste på å assosiéra seg med beúndringsverdige venner og å unngå å leva øve økonómisk egenevne.

Buddha onnerviste i disse tilfellene i ein praksis som fåsstre høge integritét i indivídet, som sjøl om det ikkje vá testrekkeligt for å nå heilt fram te foll oppvågning – i det minsta sørga for gúnstigge gjenfødsler i påfølgande lív, med góe forhold for å fortsetta praktiséra fram mod det endeligga målet om Nibbána.

​

Ein viktigge kvalitét som é fundamentále når det komme te integritét, é å ha respekt for andre mennesker som é respekt verdigge. Det vil sei – folk som e øvebevíste om kammas grónnlegganne prinsipper, folk som é sjenerøse, morálske og víse. Når me úttrykke genuíne respekt øvenfor mennesker som besitte disse kvalitétene, é det óg stór sannsynlighéd for at di kan villa komma te å péga úd for oss koss mé óg kan údvikla disse sáme kvalitétene. Me vil me detta óg då vér mye merr módtágeligge for å konna absorbéra dét di har å déla med oss, enten det é gjønå diras eksempláriske órd eller úpåklágeligge og inspirérande ádferd.

​

Ein áen kvalitét som é tésvarande viktigge for integritét, é ein øvebevísning om Buddhas oppvågning – spesielt, den sentrále læren om kamma og gjenfødsel. Buddha visste imidlertid godt at han ikkje konne bévísa den komplette oppvågningå si øvefor andre. Så, sjøl om mange blei svért inspirérte av di ytre trekkå som han alltid údtrykkte gjønå sitt uvanligge eksempel me ein usédvanligge vísdom, médfølelse og uråkkelighéd i alle slags údfordrande situasjóner, va íngen av disse faktiske bevis for at han va et follt oppvågna vesen. Kun, hvis ein sjøl tóg fatt på Den 8-Delte Veien og nådde fram te fysste grád av oppvågning, Sotapanna – va ein testrekkeligt établérte og i ein réelle posisjón te å bekrefta den faktiske múlighéden for foll oppvågning. På sáme måde, når det komme te prinsippene om kamma og gjenfødelse – konne Buddha heller ikkje bevísa at mennesker har fríhed te å velga alle sine handlinger, og at resultátene av valgå blér mé oss víare inn i framtiå. Men, når ein har komt inn i strømmen og sinnet fyst får sin erfáring av å midlertídigt tré úd av tíd, rom og alle intensjonélle aktivitéter – kan ein fyst erklæra at prinsippene Buddha onnervíste i faktisk é sanne. Men, å skolla følla ein «handlingens vei» som denna, betyr at ein óg må ánsé prinsippet om fríhéd te å velga som téstéde. Å gjørr forságelser og offre hér og nå som vil konna bídra te ein merr langsíktigge og framtídigge lykke, innebére me andre ord at me óg antár prinsíppet om at resultáter av handlinger ikkje opphøre med den fysiske døden av kroppen – i alle fall at ein tár det ombórd som ein arbeidshypotése. Men, for å sedda seg målet om å nå follstendigge oppvågning, må me óg ántá at oppvågning faktisk é muligt å oppnå gjønå reine menneskeligge innsats aleina, og at det ikkje berór på údenforståande krefter.

​

Alle disse ántágelsene dreie seg me andre ord om øvebevísning, men – ikkje om ei øvebevísning kor ein blindt tror på någe som ikkje kan bevísas – men heller at øvebevísningå fungére som ein arbeidshypotése som merr og merr lár seg bekrefta ittekvért som me handle i takt me án øve tíd.

Ein tredje kvalitét som e sentrále og gronnleggande for integritét é takknemmlíhéd – merr bestemt, takknemmlíhéd øvenfor våre foreldre. Sjøl om me tidvis kan ha gjort oss ei meining om at våre foreldre ikkje va di mest óptimále me konne håbt på, gá di oss i det alle minsta múlighéden te å tré inn igjen her på jórå i menneskeligge form. Hvis me ikkje verdsette den faktiske innsatsen di på úlíge måder la nér i di periodene kor me va heilt ávhengigge av díras støtte – så é det óg líde sannsynligt at me vil konna klára oppretthålla den innsatsen som krevs for å nå den høgaste formen for gódhéd som me prøve å kultivéra på denne veien. Víare, i dannelsen av integritét finns handlinger omtált som punnja – et Pálibegréb som kan øvesettas me góhéd. Denna góhéden inkludére 3 hóvedkomponenter: 1) sjenerøsitét, 2) morál, og 3) údviklingå av universélle og úbetinga velvilje.

Me ska nå tá oss tiå te å gå litt nermarre inn på kvér av disse...