DEN ÁNDRE GÓHÉDEN – MORÁL
Morál e den opprektigge intensjónen om å alltid handla på harmlaúst vís, og innebére å tréna seg i ein ádferd som starte med implementéringå av di 5 gronnleggande treningsréglene. Disse 5 é at me bevisst går inn for å ávstå fra:
- Dráb av mennesker, dyr og alle andre lévanne vesner som kan sés me det blåtta øúa.
- Tyverí, samt å tá for seg me ting som du vett téhøre andre men úden å ha fått díras ántatte eller údtrykkte teládelse.
- Úétiske eller úlóvlige seksuelle handlinger som samleíe úden samtykke, seksuell omgang med mindreårige, eller destruktíve ádferd úden respekt for andres forhold eller díras beslutning om å praktiséra sølibasí.
- Løgn, og å bevisst formiddla sannhéden på feilaktigge eller direkte villédane måde.
- Brúg av rúsmiddler eller alle andre slags substánser som påvirke og sløve et normált vågent sinn som alkohól, hallusinogéner, eller andre narkótiske- og smertestillande stoffer som brúges úden anmódning fra kompetent helsepersonell.
Buddha presisérte at når me klare øvehålla disse basále levereglene te ein kvér tíd og i alle situasjónene me møde her i lívet, gjér det ein formiddábel trygghéd te alle andre levande vésner ronnt oss – i tillegg te at me sjøl får ta dél i den sáme universélle trygghéden. Buddha poengtérte óg at det dóg e mé som te syvande og sist drár aller mest nytte av den morálske livsførselen me léde, og nettopp at ein av di beste mådene å gjør godt for andre på, é å inspiréra di te å sjøl øveholda disse sáme leveréglene. Me detta illustrérte Buddha at me bør béhandla folk ronnt oss som merr enn módtagarane av våre goe handlinger, men at me kan inspiréra og gjé di mulighéden te å sjøl blé aktive handlánde morálske krefter i síne égne lív. Tréningå i å øvehålla alle disse 5 régláne vil óg føra te ein natúrligge údvikling av årvågenhed – som e heilt essensiélle for vår víare meditasjónspraksis, og som vil føra te údviklingå av breíare forståelse når me lére vér kréative i øvehållingå av alle disse prinsippene – sjøl i údfordrande situasjóner, men úden å sedda oss sjøl eller andre i ein úfordelaktige stilling. Et godt eksempel på detta é å vída koss, úden å lyga – ein kan holda tebáge informasjón øvenfor persóner som antágeligt ville komt te å brúgan te å enten skáda seg sjøl, dég, eller andre.
Men ígjen – på same måde som góhéden av sjenerøsitet ikkje é någe match for ein solíde morálske livsførsel, kan góhéden som ligge i høge morál på sáme vís heller ikkje målas opp mód údviklingå av ein universélle- og úbetinga velvilje.